Kopenhagen II (Vrouwen en kinderen eerst! )

In december komen in de Deense hoofdstad 190 wereldleiders bijeen om een nieuw klimaatverdrag te sluiten, dat de opvolger van het Kyoto-protocol moet worden. In Kopenhagen willen de wereldleiders maatregelen nemen die de opwarming van de aarde moeten indammen; we mogen op maximaal twee graden opwarming uitkomen. In mijn vorige blogbericht beschreef ik nog hoe de wereld eruit zal zien als Kopenhagen slaagt; een twee-gradenwereld betekent dode oceanen, massale migratie, honger, droogte en snikhete Europese zomers. Een flinke bak ellende dus.

De onderhandelingen die momenteel gaande zijn - en nogal stroef verlopen - zijn gebaseerd op de vierde IPCC rapportage, die twee jaar geleden gepresenteerd werd. Het wetenschappelijk onderzoek dat de basis vormde voor het onderzoek van de IPCC is ongeveer drie á vier jaar oud. Het werk van de IPCC werd in 2007 beloond met de Nobelprijs voor de Vrede, maar is inmiddels al net zo gedateerd als een mogelijk presidentschap van milieuridder Al Gore.

Het milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) presenteerde afgelopen donderdag een rapport dat wel gebaseerd is op het meest recente wetenschappelijke onderzoek. De metastudie van de UNEP legde de uitkomsten van 400 peer reviewed onderzoeken naast elkaar en trok nieuwe conclusies over de vaart en aard van de klimaatverandering. En die conclusies zijn ronduit zorgwekkend te noemen, beangstigend zelfs.

Volgens de UNEP zal de doelstelling van Kopenhagen om de temperatuurstijging bij twee graden te stoppen onhaalbaar blijken te zijn. Zelfs als de Verenigde Staten en de Europese Unie hun uitstoot van CO2 in 2050 met 80% hebben teruggebracht, en daar is momenteel absoluut geen sprake van, zal rond het jaar 2100 de global warming de wereld gemiddeld vijf á zes graden warmer hebben gemaakt. De onderzoekers gaan ervan uit dat vooral ontwikkelingslanden weinig trek zullen hebben in een forse CO2-reductie. Alleen al China zou verantwoordelijk worden voor twee van de zes graden temperatuurstijging. En die andere opkomende supermacht, India, ligt momenteel op koers om de CO2-uitstoot in 2030 te verdrievoudigen.

De studies die de UNEP onder de loep nam, laten zien dat de ijskappen op de Noord- en de Zuidpool en op Groenland veel sneller smelten dan tot nu toe werd aangenomen. 'Global warming is accelerating in ways that we are not anticipating,' zo meldde Robert Corell, één van 'Amerika's meest prominente klimatologen' die toezicht hield op het onderzoek, afgelopen donderdag aan de nieuwszender MSNBC. Achim Steiner, het hoofd van de UNEP, deed er nog een schepje bovenop: 'We are headed toward very serious changes in our planet.

Alleen als de rijke landen hun emissie met 80% terugbrengen en de armere landen met 50% zal de temperatuurstijging misschien aan het einde van deze eeuw blijven steken op drie graden. Het probleem is, dat er in de drie-gradenwereld allerlei feedbackmechanismen in werking zullen treden, waardoor het proces van global warming oncontroleerbaar wordt en de temperatuur automatisch zal doorstijgen naar vijf en dan zes graden.

Het is moeilijk te voorspellen hoe de zes-gradenwereld eruit zal zien, al biedt het verre verleden mogelijk een blik op de toekomst. Tijdens het Paleoceen-Eoceen Thermisch Maximum 56 miljoen jaar geleden steeg de temperatuur ook met zes graden, al ging dat destijds veel geleidelijker dan nu; het opwarmen gebeurde binnen 20.000 jaar in plaats van een eeuw. Fruitbomen groeiden op Groenland en er zijn fossielen uit die periode gevonden van schildpadden en krokodillen binnen de poolcirkel van Canada. De polen waren volledig ijsvrij, met als gevolg een drastische stijging van de zeespiegel. De landmassa tussen de poolcirkels was veranderd in een grote woestijn. Er was geen plaats voor miljarden mensen in ieder geval.

Zorgwekkender nog is wat er zal gebeuren met het methaanijs dat nu nog in grote hoeveelheden in de oceaanbodem opgeslagen ligt. Als de oceanen warmer worden - tijdens het Paleoceen-Eoceen Thermisch Maximum was de temperatuur van het water in de Noordelijke IJszee een aangename 20 graden Celsius - dan ontsnapt het methaan met veel geweld aan de oceaanbodem en zal het met gigantische ontploffingen in de atmosfeer vrijkomen. Ter vergelijking: de kracht waarmee dit kan gebeuren is 10.000 keer groter dan die van ons totale kernwapenarsenaal.

Tijdens de Perm-Trias-massa-extinctie 250 miljoen geleden stierf bijna 95% van al het leven uit; het is de grootste uitstervingsgolf die de aarde ooit gekend heeft. Ook toen was het gemiddeld 'maar' zes graden warmer. Klimaatverandering was destijds één van de boosdoeners en al valt het momenteel onmogelijk te zeggen of de geschiedenis zich op dezelfde wijze zal herhalen, het valt helaas ook niet uit te sluiten. Sterker nog, volgens de meeste biologen zitten we al middenin de zesde grote uitstervingsgolf uit de geschiedenis van de aarde: de Holoceen-extinctie. Nooit eerder stierven er zoveel diersoorten zo snel uit. In 2100 is mogelijk de helft van de alle soorten verdwenen...

De paleontoloog Peter Ward laat in onderstaande video zien dat de voorgaande massale uitstervingen ook veroorzaakt werden door klimaatverandering. Naast methaan wijst hij op waterstofsulfide als oorzaak van veel ellende.



Kortom, Kopenhagen zou zo maar eens het belangrijkste verdrag uit de geschiedenis van de mensheid kunnen worden. Een opwarming van de aarde met drie, vier, vijf of zes graden staat simpelweg gelijk aan zelfmoord.