Overleven

Baya Bakari

Afgelopen dinsdag stortte voor de tweede keer in een maand tijd een Airbus neer. Op 1 juni verongelukte de eerste Airbus van Air France boven de Atlantische Oceaan tijdens een vlucht van Brazilië naar Parijs, waarbij alle 228 inzittenden om het leven kwamen. Op dinsdag plonsde de tweede Airbus van Yemenia Air in de Indische Oceaan, vlakbij de eilandengroep Comoren, een verzameling vulkanische puisten tussen Madagaskar en het Afrikaanse continent.

Opmerkelijk genoeg kende de crash van dinsdag één overlevende; een 12-jarig meisje uit het dorpje Nioumadzaha genaamd Baya Bakari werd ronddobberend tussen de lijken en de wrakstukken door reddingwerkers gevonden. De overige 152 passagiers lieten het leven. Volgens het NRC Handelsblad maakte Baya 'het naar omstandigheden goed'.

Baya Bakari kan nauwelijks zwemmen, maar ze wist zich op één of andere manier lang genoeg drijvende te houden, totdat reddingswerkers haar om vier uur 's nachts uit het water plukten. Dat Baya eerst als enige een crash overleefde en vervolgens zonder zwemdiploma boven water wist te blijven, mag toch een klein wonder heten. 'We gooiden haar een reddingsboei toe,' zo meldde een reddingsgwerker aan de New York Times. 'Ze kon de boei niet vastpakken. Ik moest in het water springen om haar te redden.' Baya verloor haar moeder tijdens het ongeluk.

Wat doet dat met je, als je als enige een vliegtuigongeluk overleeft? Voel je de rest van je leven een schuldgevoel knagen, omdat jij het wel en de rest het niet overleefde? Me dunkt dat je toch wat anders tegen het leven gaat aankijken als je zo miraculeus aan de dood ontsnapt bent. Uniek is Baya Bakari echter niet.

Stephen Baltz

Op 16 december 1960 botsten twee vliegtuigen boven Brooklyn in New York op elkaar. Het was destijds met 134 dodelijke slachtoffers het zwaarste luchtvaartongeluk uit de geschiedenis. De Constellation van Trans World Airlines raakte de grond in Staten Island. De DC-9 van United Airlines stortte neer in Park Slope, een dichtbevolkte buurt in Brooklyn. Een getuige vertelde de New York Times dat het tafereel hem deed denken aan de gebombardeerde dorpen tijdens de Koreaanse Oorlog. Overal lagen verkoolde lijken en wrakstukken.


In de sneeuw in Slope Park werd de enige overlevende van de luchtramp gevonden: de 11-jarige Stephen Baltz. Het was de eerste keer geweest dat Stephen zonder begeleiding van zijn ouders had gevlogen. Hij had zijn been gebroken en grote delen van zijn lichaam waren verbrand. Hij was er slecht aan toe. In het ziekenhuis probeerde Stephen nog te glimlachen, maar dat lukte niet, aldus zijn vader. Het was de vrijdag voor kerst en inwoners van New York die 's avonds de mis bezochten, namen kranten mee waar de foto van Baltz op de voorpagina stond afgedrukt om voor hem te bidden. Het mocht niet baten. Stephen Baltz overleed de volgende ochtend aan zijn verwondingen.

Cecilia Cichan

Cecilia Cichan had meer geluk. Op 16 augustus 1987 was de toen 4-jarige Cecilia de enige overlevende van een zware crash in Detroit. De DC-9 van Northwest Airlines stortte vlak na het opstijgen neer. Het toestel maakte te weinig hoogte en de vleugel raakte een lantaarnpaal op de parkeerplaats van een autoverhuurbedrijf. De DC-9 kantelde, raakte de grond, vloog in brand en kwam gehuld in een vlammenzee stuiterend tot stilstand.

Dr. Werner Spitz had als medisch onderzoeker van de staat Michigan al twintig crashes onderzocht, maar nog nooit een dergelijke verwoesting meegemaakt. 'Er was geen bot meer heel in de lichamen van de slachtoffers,' aldus Dr. Spitz. Een reddingswerker zag echter tot zijn verbazing een armpje bewegen en hoorde gekreun tussen de wrakstukken. Cecilia Cichan had het inferno met slechts relatief lichte verwondingen overleefd.

Volgens Cecilia had haar moeder haar gered, door haar lichaam als schild te gebruiken tegen de vlammen. Of dat waar is, wordt betwijfeld door de experts, aangezien Cecilia op enkele meters afstand van het lichaam van haar moeder werd gevonden. Ze verloor behalve haar moeder ook haar vader en haar 6-jarige broertje tijdens de crash. Na het ongeluk werd ze overstelpt met knuffelbeesten en verscheen haar gezicht op de covers van tijdschriften en billboards. Cecilia Cichan werd even een nationale beroemdheid.

Cecilia werd geadopteerd door haar oom en tante, die er alles aan deden haar buiten de publiciteit te houden. Ze is nu een jonge vrouw, een toegewijd katholiek en studeerde in 2006 af als psychologe aan de universiteit van Alabama. Nog steeds mijdt ze pers, maar ze bezoekt wel regelmatig de nabestaanden van Flight 255, die ze een hart onder de riem probeert te steken. Zou ze dinsdag het nieuws over Baya Bakari hebben gehoord? Als enige ervaringsdeskundige ter wereld zou Cecilia Baya wellicht kunnen helpen het trauma te verwerken. En Baya Bakari kan momenteel alle steun gebruiken.

Update: Baya Bakari blijkt 12 jaar oud te zijn in plaats van 14, zo bericht de BBC: Survivor speaks of Yemenia crash (met video). Baya werd het vliegtuig uitgeslingerd, wat haar redding was, en dobberde een halve dag rond voordat ze gevonden werd. Haar vader omschrijft haar als een 'fragiel' en 'timide' meisje.