Ondanks de doorgaans povere kwaliteit van het gebodene heb ik regelmatig TMF of MTV aanstaan, voornamelijk een beetje als achtergrondgeluid en -beeld; een bewegend behang van sensueel dansende jongedames. Soms word je dan plotseling toch naar het scherm gezogen. Een paar jaar geleden had ik dat met een videoclip van de IJslandse band Sigur Ros.
De eerste beelden waren wazig; wisselende kleurvlekken waar af en toe een citaat over muziek van een bekende filosoof of musicus in verscheen, zoals deze van Plato: "Music is a moral law. It gives soul to the universe, wings to the mind, flight to the imagination, and charm and gaiety to life and to everything." Het kwam allemaal nogal pretentieus op me over, maar ik bleef wel kijken; met pretenties hebben is tenslotte niets mis. Het is alleen zo jammer als ze niet worden waargemaakt. En dat deed Sigur Ros gelukkig wel.
Van de wazige kleurvlekken en citaten schakelde het beeld al snel over naar een wonderlijk tafereel; kinderen met het syndroom van Down die verkleed als engelen een dans opvoerden, alles in slow motion, ergens in het wijdse en lege landschap van IJsland. Rare, diepe gitaarklanken vergezelden een hoge mannenstem, die in een onbegrijpelijke taal een mooi lied zong: Svefn-g-englar. Je kunt de videoclip via YouTube bekijken:
Sigur Ros maakt muziek die zich moeilijk laat beschrijven. Etherisch? Feëriek? Engelenmuziek? Of zoals de bandleden aan het eind van de videoclip zelf al aangeven: "We haven't found the words to describe our music. Maybe we will one day."
De zanger bespeelt zijn gitaar als een cello. Met een strijkstok tovert hij een wonderschoon geluid uit zijn elektrische gitaar, alsof een prehistorisch dier zijn zieleroerselen uitschreeuwt, of nee, alsof het gebulder van het geschubde monster dat de tectonische platen onder IJsland uitelkaar trekt, en daarmee de geisers en lavastromen voedt waaruit het eiland ontstaan is, op plaat is vastgelegd. Hmmm, okée, dat is misschien wat overdreven...
Jónsi Birgisson bespeelt met een strijkstok de snaren van zijn elektrische gitaar. (bron)
Naast de elektrische gitaar en de hoge zangstem van Jónsi Birgisson gebruikt de band een rijk instrumentarium om de songs vorm te geven. Strijkers, koperblazers, glockenspiel, harmonica, banjo, keyboards; eigenlijk komt er een heel orkest langs als je een plaat van Sigur Ros opzet.
De teksten zijn in het IJslands geschreven, waar ik natuurlijk niets van versta, maar ook in het Hooplands, een verzonnen taaltje, waarin de klank geheel ondergeschikt is gemaakt aan de muziek. Doordat je de teksten niet kunt verstaan, kan je er makkelijk een eigen invulling aan geven, en dat voegt ook toe aan de charme van het geheel, voegt een flinke dosis mysterie toe.
Niet alle nummers op Ágætis Byrjun - de eerste plaat van Sigur Ros die wereldwijd is uitgebracht- zijn van dezelfde, hoge kwaliteit. Soms verzuipen de songs wat in ambitie, en regelmatig gaat het zingen van Birgisson lijken op jengelen. Maar de nummers waarin het wel allemaal klopt, zijn dan meteen ook pareltjes die je eindeloos kunt draaien.
Dat probleem van de wisselende kwaliteit geldt eigenlijk nog meer voor de titelloze opvolger, die nogal depressief en vooral wanhopig klinkt, een enkel juweeltje daargelaten. Vaka, het openingsnummer zet meteen de toon voor de rest van het album. Het lijkt alsof de band het even allemaal niet meer zag zitten. Maar het pianoloopje in Samskeyti en het orgeltje in Álafoss zijn schitterend, net als de climax in het wat lange Popplagið, de afsluiter van de plaat.
Maar het album Takke ("Bedankt"), hun meest recente werk, is wat mij betreft het hoogtepunt in het oeuvre van deze band. Van kop tot staart klopt het album helemaal. De nummers beginnen vaak rustig, maar werken langzaam toe naar een zalige climax, waarbij de melodieën vaak dagenlang door je hoofd blijven spoken. Glósóli, Sæglópur, Mílanó en Svo Hljótt zijn stuk voor stuk meesterwerken en behouden vreemdgenoeg hun frisheid, zelfs na tientallen keren beluisteren.
Veel muziek van de band valt te beluisteren via hun website: Eighteen seconds before sunrise. Helaas heb ik ze nog niet live mogen bewonderen, dus ik moet me voorlopig behelpen met sites als YouTube. Maar ook dat is geen bezwaar in het geval van Sigur Ros. Stuk voor stuk zijn hun muziekvideo's het aanschouwen meer dan waard, al is de thematiek vaak donker. Hier volgen een paar van mijn favorieten:
Saeglópur (Takke)
Glosoli (Takke)
Vaka ()
Meer info:
Wikipedia (Engelse versie)
Myspace.com/sigurros
Geen opmerkingen:
Een reactie posten