Tachtig

Morgen wordt mijn moeder tachtig. Tachtig. Een getal met een magische klank. Als je dood ging op die leeftijd toen ik zelf nog kind was, zeiden mensen dat het minder erg was, dat het eigenlijk wel goed was zo, omdat de overledene toch al oud genoeg geworden was.

Familie en vrienden moesten überhaupt maar blij zijn met die behaalde leeftijd. Overdreven rouwen was misplaatst; het afscheid was niet vanwege een voortijdig verscheiden, maar juist ter ere van een vol én lang leven; hysterische tranen waren ongepast. Tachtig was eerder een berustende glimlach waard.

Tachtig is niet meer zo oud nu. Nederlandse vrouwen worden gemiddeld ruim drieëntachtig jaar oud. Gemiddeld. Daar zitten ook alle rokers, drinkers, spuiters, slikkers, bergbeklimmers en voor-de-trein-springers tussen. Erg veel zorgen hoef ik me over mijn moeder nog niet te maken. Zij past binnen geen van deze categorieën.

Marri loopt al sinds 1987 elk jaar de Vierdaagse Nijmegen. Mijn moeder beweegt veel, is sociaal erg actief, is een lieve oma voor haar kleinkinderen - mijn kinderen -, ze leest romans, Trouw én de Libelle en is gelukkig nog nooit gediagnosticeerd met een enge ziekte. Ze eet fruit, groente en - getver - bessola. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat zij het gemiddelde van drieëntachtig niet nog een stuk verder gaat oprekken.

Goed zo. Uiteraard wil ik niets liever.

Toch maak ik me zorgen. In juli 2013 postte ik een link naar een artikel over tachtig worden op Facebook van de Britse neuroloog en schrijver Oliver Sacks. Sacks was positief; zijn vader was vierennegentig geworden en beschreef zijn decennium als tachtiger achteraf als de misschien wel beste jaren van zijn leven.

Je hoeft je tenslotte dan nergens druk meer over te maken en niemand maakt zich nog druk over jou. Je bent als tachtiger volledig vrij.

Sacks had er dan ook wel zin in:

I do not think of old age as an ever grimmer time that one must somehow endure and make the best of, but as a time of leisure and freedom, freed from the factitious urgencies of earlier days, free to explore whatever I wish, and to bind the thoughts and feelings of a lifetime together.

I am looking forward to being 80.

Sacks stierf echter twee jaar later, toen hij 'pas' tweeëntachtig was. Kanker. Mijn heldin en tante Riet was zelf net tachtig geworden toen zijn ze mijn Facebook-post kroonde met een 'like'. Ook Riet is inmiddels overleden. En mijn vader stierf toen hij tachtig was.

Ik maak me zodoende wel een beetje zorgen.Tachtig worden is best een dingetje.

Ik ga mijn moeder morgen vertellen dat het beste van haar leven nog voor haar ligt. Dat ze vrij is van alle verwachtingen. Vrij van alle zelf opgelegde restricties. Ga ervoor. Proef die vrijheid. Nog wel twintig jaar wellicht. Een hele jeugd.

En ik ga haar een wat onhandige knuffel geven, onze familie eigen, puur omdat ik zo blij ben dat ze er nog is.